در گفت وگو با آزینیك تشریح شد
هشدار افزایش دمانس طی ۳۰ سال آتی
به گزارش آزینیک، کارشناس دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با اشاره به پیش بینی افزایش شیوع دمانس در کشور طی سالهای آتی، اظهار داشت: در ایران بیشترین گروه جمعیتی را گروه سنی متولدین دهه 60 تشکیل می دهد. این گروه سنی هم تا 20 یا 30 سال آینده وارد دوره سالمندی می شوند و پیش بینی می شود که در آینده با افزایش شیوع دمانس در کشور مواجه باشیم.
دکتر مریم عباسی نژاد در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به این که بطور کلی بیماریهای نورودژنراتیو یا بیماری هایی که در آن بافت مغز تحلیل می رود را دمانس می نامند، اظهار داشت: دمانس نیز انواع مختلفی دارد که یکی از شایع ترین انواع آن بیماری آلزایمر است. از انواع دیگر دمانس می توان به دمانس عروقی (دمانس واسکولار) یا تلفیقی از دمانس عروقی و بیماری آلزایمر اشاره نمود. انواع کمتر شایع دمانس نیز با نام دمانس لویی بادی یا دمانس فرونتوتمپورال شناخته می شود.
وی اضافه کرد: در بیماری هایی که بافت مغز تحلیل می رود، در حقیقت سلول های مغز در بخش های خاصی از مغز کم کم از بین می روند و ما اصطلاحا می گوییم مغز کوچک شده یا گرفتار آتروفی شده است. علایم دمانس بسته به این که کدام بخش از مغز بیشتر گرفتار تحلیل شده باشد، متفاوت می باشد. علایم ممکنست شامل مشکلات حافظه، مشکل در پردازش فکر، مشکلات کلامی، مشکلات حرکتی و یا از دست دادن عملکردهای اجرائی مغز یا کاهش قدرت یادگیری را شامل می شود.
چرایی بروز زوال عقلاو درباره ی علت بروز دمانس یا زوال عقل، اظهار داشت: مسیرهای مختلفی ممکنست منجر به بروز دمانس شوند. به عنوان مثال علت اصلی بروز دمانس آلزایمر ناشناخته است ولی دیده شده است که برخی شاخصهای ژنتیکی در بروز آن موثر است، اما نه به این معنا که لزوما بیماری ارثی است اما برخی ژن های در رابطه با بروز آلزایمر شناخته شده اند. در مطالعات بافت شناسی دیده اند که مواد خاصی در مغز افراد مبتلا به آلزایمر وجود دارد که این مواد در تحلیل رفتن بافت مغز نقش داشته اند.
تاثیر سبک زندگی بر بروز دمانس عروقیوی درباب دمانس عروقی، توضیح داد: در دمانس عروقی، عروق مغز گرفتار لطمه می شوند؛ بدین سبب تمامی عوامل خطر بیماریهای در رابطه با بیماریهای قلبی عروقی، مثل دیابت و چربی خون با عوامل خطر دمانس عروقی مشترک هستند. نوشیدن الکل هم یکی از عوامل خطر مبتلاشدن به دمانس است. یکی از شایع ترین علایم دمانس، مشکلات حافظه است و خیلی وقت ها نیز خود فرد شاید متوجه مشکلش نباشد و اطرافیان او متذکر شوند که بطورمثال سوالات تکراری می پرسد یا یک موضوع را چند بار تعریف می کند.
چالش عدم تشخیص بموقع مبتلاشدن به دمانساین روانپزشک مهم ترین فاکتور خطر در رابطه با دمانس را افزایش سن دانست و بیان کرد: مطالعات نشان می دهند که در گروه سنی سالمندان یعنی افراد بالای ۶۵ سال، حدود ۸ درصد افراد به دمانس مبتلا می شوند که در کشور ما هم تقریباً همین عدد برآورد شده است. با محاسبه کل جمعیت سالمند ایران مشخص می شود که حدود ۸۰۰ هزار نفر مبتلا به دمانس هستند اما بسیاری از این افراد شناخته نمی شوند و شاید تنها یک پنجم عدد یاد شده تشخیص داده شوند. بطور کلی دمانس بیماری است که سخت و دیرهنگام تشخیص داده می شود و حتی بسیاری از پزشکان و متخصصین هم ممکنست به این بیماری توجه نکنند و بموقع آنرا تشخیص ندهند.
نقش افسردگی در ابتلای سالمندان به دمانسوی افرود: گاهی اوقات نیز ممکنست علایم دمانس با بیماریهای روانپزشکی دیگر اشتباه گرفته شود. گاهی فرد سالمندی مراجعه می کند و از اختلال حواس و مشکل تمرکز شکایت می کند و از آنجا که قبل تر یکی از نزدیکانش به این بیماری مبتلا شده است، نگران است که مبادا گرفتار دمانس شده باشد، اما در معاینات و مصاحبه مشخص می شود که مشکل فرد به عنوان مثال افسردگی است که با درمان افسردگی، مشکلات او هم برطرف می شود. البته هیچ گاه به این فرد نمی گوییم هیچ گاه به دمانس مبتلا نمی گردد و از او می خواهیم تحت نظر باشد. بطور کلی یکی از راه های پیش گیری از بروز دمانس به غیر از اصلاح سبک زندگی، درمان افسردگی و اضطراب است که می تواند از بروز برخی موارد دمانس پیشگیری کند.
مصاحبه بالینی مهم ترین ابزار شناسایی بروز دمانساین کارشناس دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، افزود: نخستین قدم شناسایی دمانس این است که پزشک به فکر باشد و سوال و جواب های استاندارد برای ارزیابی حافظه و سایر حوزه های شناختی صورت گیرد تا قوه پردازش و فکر یک نفر را بررسی نموده و عملکرد اجرائی و عالی مغز را مورد بررسی قرار دهد. تست ها و مصاحبه های بالینی ساختار یافته توسط روانپزشکان و متخصصین مغز و اعصاب به انجام می رسد و به شناسایی بیماران کمک می نماید. در نهایت یک تصویربرداری مغزی مثل ام آر آی می تواند به تشخیص نهایی کمک نماید. البته تصویربرداری به تنهایی نمی تواند به شناسایی بیماری کمک نماید و لزوما تصویربرداری نرمال و عدم وجود آتروفی در مغز به مفهوم عدم مبتلاشدن به دمانس نیست.
از «دلیریم» چه می دانیم؟ وی اضافه کرد: از طرفی، گاهی نیز در سالمندان ممکنست به دلیلهای پزشکی و مبتلاشدن به سایر بیماریها، فرد گرفتار اشکالات شناختی شود. بطورمثال فرد، قند یا اوره یا کراتینین بالا پیدا کند، یا در حوزه مشکل قلبی و عروقی، مبتلا به اختلال سطح هوشیاری شود؛ یعنی فرد بیدار است ولی در قضاوت و شناخت اطراف خود گرفتار مشکل است و حتی ممکنست توهم شنوایی و بینایی داشته باشد. این یک شرایط اورژانس است که با برطرف شدن مشکل پزشکی این مشکل شناختی هم برطرف می شود. به این وضعیت، «دلیریم» می گویند. گاهی هم افراد مبتلا به دمانس ممکنست همزمان دلیریم هم پیدا کنند و اوضاع شان بدتر شود.
هشدار افزایش شیوع دمانس طی ۳۰ سال آتیوی اضافه کرد: پیش بینی متخصصین و سازمان بهداشت جهانی این است که در ۵۰ سال آینده دمانس به یک مشکل مهم بهداشتی در بیشتر کشورها تبدیل خواهد شد. در ایران هم بیشترین گروه جمعیتی را گروه سنی متولدین دهه ۶۰ تشکیل می دهد. این گروه سنی هم تا ۲۰ یا ۳۰ سال آینده وارد دوره سالمندی می شوند و پیش بینی می شود که در آینده با افزایش شیوع دمانس در کشور مواجه باشیم.
زوال عقل درمان قطعی نداردعباسی نژاد با تأکید بر این که بیماریهای نورودژنراتیو یا تحلیل برنده مغز در مجموع درمان قطعی ندارند، اظهار داشت: درمانی کشف نشده که روند زوال عقل را متوقف نماید. داروهایی برای کنترل علایم روانپزشکی و رفتاری، بهبود خلق، کند کننده روند بیماری و... وجود دارد، ولی شرایط هر بیمار از دیگری متفاوت می باشد. بعد از شناسایی دمانس هر فرد ممکنست شرایط خاص خودرا تجربه کند به گونه ای که برخی سِیر پیش رونده بیماری را داشته باشند و به سرعت اختلال بلع، ناتوانی در تحرک و... را تجربه کرده و به همین دلیلهای فوت کنند. این سیر می تواند خیلی کوتاه مثل پنج سال یا خیلی طولانی بطورمثال ۱۵ سال باشد.
وی درباره ی آثار مبتلاشدن به کرونا بر تشدید آلزایمر، اظهار داشت: کووید۱۹ هنوز هم یک بیماری با عوارض و نتایج نامعلوم است. ممکنست کرونا عوارض عروقی هم در پی داشته باشد، اما باید بدانیم اگر کرونا هم رخ نمی داد بازهم در سالیان آینده با افزایش شیوع دمانس مواجه می شدیم و اصلا امکان پذیر هم نیست که مبتلایان دمانس را تک تک بررسی نماییم که به سبب کرونا مبتلا شده اند یا خیر؟
این مطلب آزینیک را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط آزینیک
نظرات خوانندگان آزینیک در مورد این مطلب