پژوهشگاه نفت ایران در جمع 25 شرکت برتر ثبت اختراعات نانو حوزه نفت وگاز
پژوهشگاه نفت ایران تنها موسسه و شرکت از ایران در میان ۲۵ شرکت برتر حوزه نفت و گاز دنیا در رابطه با فناوری نانو قرار دارد و از نظر سهم اختراعات نانو به کل اختراعات ثبت شده هم رتبه اول را در جهان به خود مختص کرده است.
به گزارش گروه علم و آموزش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، طبق گزارش "استت نانو" نزدیک به چهار درصد از پتنت های ۲۵ شرکت برتر در زمینه نفت و گاز در رابطه با فناوری نانو است و در میان این شرکتها Baker Hughes، آرامکو و هالیبرتون بیشترین تعداد اختراعات نانویی را دارند. همین طور ۹ شرکت از این لیست متعلق به آمریکا هستند و از ایران فقط پژوهشگاه نفت ایران در این لیست دیده می شود. پژوهشگاه نفت ایران با ۴۱.۹۴ درصد رتبه اول سهم اختراعات نانو به کل اختراعات ثبت شده را در جهان دارد.
فناوری نانو بعنوان یک فناوری بین رشته ای در زمینه نفت و گاز هم نفوذ کرده و توجه شرکت های بزرگ حوزه نفت و گاز را به خود جلب کرده است. نگاهی به وضعیت این شرکتها نشان میدهد که هر کدام از آنها بسته به اهمیتی که برای فناوری نانو قائل هستند قسمتی از نوآوری و اختراعات خودرا به این فناوری اختصاص داده اند.
یکی از فاکتورهای مهم جهت بررسی روند نفوذ و تاثیرگذاری فناوری نانو در بخش نفت و گاز، پتنت است. استت نانو به بررسی آمار پتنت های نانوی چند شرکت بزرگ فعال در زمینه نفت و گاز جهان پرداخته است. برای تهیه لیست شرکت های برتر نفتی از سایت فوربس (Forbes) و فورچون (Fortune) و برای استخراج آمار پتنت های این شرکتها از بانک داده اربیت (Orbit) استفاده شده است.
فوربس یک شرکت فعال در بخش کسب وکار است که دارای اطلاعات ارزشمندی در زمینه های اقتصادی، مالی، صنعت و بازار است و فورچون هم یک مجله تجاری آمریکایی است که در رتبه بندی شرکت های مختلف فعالیت می کند. برای استخراج آمار از نام اصلی شرکت استفاده شده است و شرکت های زیرمجموعه آنها که دارای اسامی متفاوتی از نام اصلی شرکت هستند، مورد بررسی قرار نگرفته اند.
فهرست ۲۵ شرکت بزرگ نفتی که بیشترین پتنت های مرتبط به فناوری نانو را داشته اند، در جدول زیر نشان داده شده است، این پتنت ها در سالهای مختلف در دو دفتر ثبت اختراع و نشان تجاری آمریکا (USPTO) و دفتر ثبت اختراع اروپا (EPO) انتشار یافته یا به ثبت رسیده اند.
در این جدول تعداد اختراعات ثبت شده در حوزه فناوری نانو توسط این شرکتها به تفکیک دفتر ثبت اختراع و نشان تجاری آمریکا (USPTO) و دفتر ثبت اختراع اروپا (EPO)، تعداد پتنت ها در تمامی حوزه های علم و فناوری، سهم پتنت های نانو از کل پتنت ها و همین طور کشور مالک این شرکتها آمده است. تعداد پتنت های ثبت شده توسط این ۲۵ شرکت در فناوری نانو حدود ۵ هزار پتنت بود که از این تعداد بیش از ۸۴ درصد در دفتر ثبت اختراع و نشان تجاری آمریکا (USPTO) و حدود ۱۶ درصد در دفتر ثبت اختراع اروپا (EPO) انتشار یافته اند.
از این ۲۵ شرکت، ۹ شرکت متعلق به آمریکا است و در مجموع حدود ۵۸ درصد از این پتنت ها در زمینه نفت و گاز در اختیار شرکت های آمریکایی است. همچون این شرکتها Baker Hughes Company و Halliburton هستند که به ترتیب ۹۴۰ و ۷۳۱ پتنت در زمینه فناوری نانو منتشر نموده اند و رتبه های اول و سوم را به خود اختصاص داده اند. رتبه دوم در اختیار شرکت آرامکوی عربستان است.
نکته دیگر حضور سه شرکت از ژاپن است که دارای منابع ناچیز نفت و گاز بوده ولی با ثبت ۲۰۵ پتنت نانویی حضوری جدی در این عرصه دارد. در مجموع دو قاره آمریکای شمالی و آسیا بیشترین شرکت های نفتی فعال در زمینه نانو را دارند و بعد از آن قاره های اروپا و آمریکای جنوبی قرار دارند.
روند ثبت اختراعات نانوی پنج شرکت برتر در این عرصه در فاصله زمانی سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ به دو صورت آورده شده است. شرکت نفت عربستان (آرامکو) در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ هر سال کمتر از ۱۰ اختراع در زمینه فناوری نانو ثبت کرده، اما از سال ۲۰۱۷ رشد شایان توجهی در ثبت اختراعات نانو داشته است؛ بطوری که از سال ۲۰۱۸ رتبه اول را در این شاخص دارد. نکته دیگر افت نسبی سایر شرکتها بجز آرامکو در ثبت اختراعات نانو در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ است. این روند در سال ۲۰۲۱ که هنوز به انتها نرسیده است هم مشاهده می شود.
پژوهشگاه نفت ایران
یکی دیگر از فاکتورهای بررسی شده، نسبت پتنت های حوزه فناوری نانو به کل پتنت ها است. این شاخص نقش فناوری نانو و تاثیر آنرا در کل یافته های یک شرکت نشان میدهد. بالاترین سهم پتنت نانو از کل پتنت ها را پژوهشگاه صنعت نفت ایران (RIPI) دارد (نزدیک به ۴۲ درصد). پژوهشگاه نفت بعنوان یکی از پیشگامان ثبت پتنت در ایران بشمار می رود و در زمینه نانو هم پتنت های ارزشمندی در اداره ثبت اختراعات آمریکا، اروپا و سایر ادارات، ثبت کرده است، اما کمترین تعداد پتنت ثبت شده را در میان این شرکتها دارد.
پس از پژوهشگاه نفت ایران شرکت Indian oil (هند) با سهم حدود ۱۳ درصد و SK Innovation (کره جنوبی) با سهم ۱۱٫۴ درصدی در رده های بعدی قرار دارند. سهم پتنت های نانو از مجموع پتنت های ثبت شده این شرکتها نزدیک به چهار درصد است.
از بین کشورهای خاورمیانه تنها دو کشور عربستان و ایران شرکت هایی در میان ۲۵ شرکت برتر نفتی و گازی فعال در زمینه فناوری نانو دارند. عربستان در سالهای اخیر فعالیت خودرا در زمینه انتشار پتنت در حوزه فناوری نانو با همکاری کشورهای دیگر همچون آمریکا و بکار گرفتن پژوهشگران برجسته دنیا در زمینه نفت گسترش داده است. در برنامه راهبردی عربستان در فناوری نانو، نفت و گاز نخستین اولویت کشور است و مطالبی از قبیل بهبود کاتالیست ها، افزایش مقاومت به خوردگی، ازدیاد برداشت، افزایش راندمان چاه ها و توسعه ادوات حفر چاه بعنوان اولویت های حوزه نفت و گاز معرفی شده اند.
منبع: آزینیك
این مطلب آزینیک را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط آزینیک
نظرات خوانندگان آزینیک در مورد این مطلب