اینترنت اشیاء چیست و چه نیازی به قانونگذاری دارد؟
آزینیك: رشد سریع فناوری های در رابطه با «اینترنت اشیاء» و كاربردهای گسترده آن در زندگی روزمره و نیز تاثیر قابل توجه این فناوری بر صنایع مختلف با پیدایش كسب وكارها و خدمات جدید، ضرورت مقررات گذاری را دراین زمینه چندین برابر كرده است.
کامپیوترها دیگر الزاما به آن شکل سنتی که ما می شناسیم یعنی صفحه کلید، کیس و مانیتور نیستند. آنها در چارچوب قطعات کوچک، میکروکنترلرها، تراشه های الکترونیکی و مودم ها در خانه و ابزارهای زندگی و محیط ما جاسازی شده اند. امروز، اینترنت را بیش از آن که بتوان اینترنتِ کامپیوترها دانست، باید اینترنت اشیاء نامید.
در همین ارتباط مرکز پژوهش های مجلس اسلامی در بولتنی با عنوان «اینترنت اشیاء: مقررات گذاری و مقایسه قوانین آن در اتحادیه اروپا، آمریکا و چین» به این مساله پرداخت که در ادامه به بخش هایی از آن اشاره می شود.
دوگانه «محرمانگی» و «امنیت» و لزوم مقررات گذاری
از نگاه این پژوهش، تجربه کشورهای دیگر پیرامون مقررات گذاری این فناوری کمک شایانی به سیاستگذاران در این عرصه می کند تا بتوانند با اقداماتی مؤثر و کارآمد در این حوزه گام بردارند و حقوق مردم، امنیت و محرمانگی داده های شخصی آنها حفظ شود و همین طور کسب وکارها بتوانند در محیطی کاملا رقابت پذیر و غیرانحصاری ارزش آفرینی کنند.
از آنجایی که یکی از محرک های کلیدی اینترنت اشیاء، «داده» است و موفقیت اینترنت اشیاء در زمینه اتصال تجهیزات و کارآمدتر ساختن آنها، به دسترسی، ذخیره و پردازش داده وابسته است، حقوق اساسی مانند «محرمانگی» و «امنیت» از اولویت بسیار بالایی برای سیاستگذاران برخوردارست.
انجمن جهانی مخابرات نیز پنج حوزه اصلی را که باید توسط نهاد «رگولاتور» یا «مقررات گذار» مورد پوشش قرار گیرد پیشنهاد کرده است. صدور مجوز و مدیریت طیف، تعویض شبکه و رومینگ، شماره گذاری و آدرس دهی، فضای رقابتی، امنیت و حریم خصوصی پنج حوزه یاد شده اند.
همان طور که اشاره شد، در حوزه فناوری اینترنت اشیاء، حقوق اساسی مانند محرمانگی و امنیت از اولویت بسیار بالایی برخوردارست و ملاحظات اقتصادی در درجه دوم قرار دارند. اتحادیه اروپا روی برنامه هایی همچون سیستم های صنعتی هوشمند (انقلاب صنعتی چهارم)، مالکیت و حفاظت داده در کلان داده و خدمات الکترونیکی مانند سلامت الکترونیکی برای بازار دیجیتال تمرکز کرده است.
شرکت هایی که روی اینترنت اشیاء فعالیت دارند، داده را از چندین منبع جمع آوری و آنها را در شبکه ابری خود بمنظور پردازش بیشتر ذخیره می کنند. این امر سبب ایجاد چالش ها و خطرات امنیتی و در نتیجه لطمه پذیری می شود.
به منظور دستیابی به حداکثر پتانسیل شبکه اینترنت اشیاء، لازم است تا چالش های قانونگذاری و امنیتی در این خصوص مورد توجه قرار گیرد. پرداختن به این چالش ها و اطمینان از امنیت در محصولات و خدمات اینترنت اشیاء یک اولویت اساسی است.
صدور مجوز و مدیریت طیف امواج یکی از موضوعات مهم جهت اطمینان از وجود دسترسی و ظرفیت در ارتباطات اینترنت اشیاء است. دستگاه های اینترنت اشیاء بر اساس نیازمندی ها و محدودیت منابع خود از مجموعه وسیعی از پروتکل های مختلف بمنظور برقراری ارتباط استفاده می نمایند.
حصول اطمینان از در دسترس بودن طیف امواج برای محدوده گسترده ای از کاربردهای اینترنت اشیاء در بُرد بلند و کوتاه، در باندهای فرکانسی مجوزدار و معاف از مجوز، چالش اصلی در ارتباط با صدور مجوز و مدیریت طیف است. به این جهت، راهکارهای پیشنهادی انجمن جهانی مخابرات در ارتباط با صدور مجوز و مدیریت طیف عبارتند از: نظارت بر در دسترس بودن طیف برای ارتباطات بُرد بلند و کوتاه اینترنت اشیاء، ظرفیت شبکه بک هال، ترغیب به توسعه شبکه نسل چهارم تلفن همراه و استفاده از فناوری سلول کوچک.
از دیگر چالش ها دراین زمینه می توان به چالش تعویض شبکه و رومینگ اشاره نمود که عبارت است از: نامناسب بودن اکانت ها و سیم کارت های شبکه تلفن همراه برای کاربران بزرگ ارتباطات دستگاه به دستگاه به جهت عدم توانایی تعویض شبکه، دستگاه های متحرک و دستگاه های ثابت در نواحی با پوشش ضعیف برای رومینگ. بنابراین، انجمن جهانی مخابرات راهکارهایی ازجمله توسعه واحد تجاری خاص ارتباطات دستگاه به دستگاه توسط اپراتورهای شبکه های موبایل با صدور صورتحساب متمرکز، مدیریت صحیح و انعقاد قرارداد رومینگ با اپراتورهای همسایه برای دستگاه های متحرک را سفارش می کند.
موضوع بعدی شماره گذاری و آدرس دهی است. ممکنست دستگاه های اینترنت اشیاء دارای یک آدرس ارتباطی یکتا و قابل مسیریابی (نیاز به یک پروتکل آدرس دهی بسیار بزرگ چون نسخه ششم پروتکل اینترنت) باشند. آدرسی که توسط یک گیت وی اختصاص داده می شود، اتصالات درون شبکه ای محدود را امکانپذیر می سازد و بمنظور اشتراک گذاری داده از کنترل کننده های مجاور از قبیل کامپیوترهای شخصی، تلفن های همراه استفاده می نمایند.
اما در مواردی که دستگاه ها باید در سطح جهانی (احتمالا بوسیله اینترنت) در دسترس باشند، یک فضای آدرس دهی بزرگ جهت شناسایی هر یک از آنها بطور مجزا مورد نیاز است. چالش شماره گذاری و آدرس دهی، نیاز به وجود فضای آدرس دهی بسیار بزرگ برای اشیاء آدرس پذیر جهانی دارد که توسعه نسخه ششم پروتکل اینترنت توسط اپراتورها، سازمان های بخش خصوصی و دولتی، راهکاری است که انجمن جهانی مخابرات برای این مساله سفارش کرده است.
فناوری های اینترنت اشیاء احیانا بر رقابت در بازارهای مختلف تأثیرات گوناگونی خواهند داشت. در کوتاه مدت، شرکت هایی که سیستم های اینترنت اشیاء را می پذیرند، اطلاعات بهتری درباب فرایندهای کسب وکار خواهند داشت. تقویت موقعیت شرکت های بزرگ به سبب بعضی از شرایط بازار اینترنت اشیاء و افزایش پتانسیل نگهداری مشتری، کاهش توانایی کاربر برای تغییر اپراتور به سبب دسترسی محدود او به داده های خام و درک نتایج حریم خصوصی چند نمونه از چالش فضای رقابتی به شمار می آیند.
به این منظور انجمن جهانی مخابرات راهکارهایی ازجمله حصول اطمینان از توانایی رگولاتورهای فضای رقابتی جهت نظارت بر بازارهای اینترنت اشیاء در سوءاستفاده از موقعیت های غالب و ارائه سازوکارهای سازمانی جهت بررسی مستمر از قوانین و مقررات جهت اثرگذاری بر روی فضای رقابتی اینترنت اشیاء را سفارش می کند.
همانطور که قبل از این اشاره شد، امنیت و حریم خصوصی دو موضوع قابل توجه در توسعه مقیاس بزرگ اینترنت اشیاء هستند. بدون امنیت کافی، مهاجمان می توانند به سیستم ها و شبکه های اینترنت اشیاء نفوذ و به آسانی به اطلاعات حساس شخصی کاربران دسترسی پیدا کنند.
امنیت دستگاه های اینترنت اشیاء نسبت به کامپیوتر های شخصی مشکل تر است. تضمین امنیت و حریم خصوصی از آغاز پروسه طراحی سیستم های اینترنت اشیاء و تدوین مقررات مشترک توسط تمام ذینفعان جهت محافظت از امنیت و حریم شخصی تنها شماری از راهکارهایی بشمار می رود که انجمن جهانی مخابرات برای جلوگیری از آن اندیشیده است.
در نهایت باید اظهار داشت که بررسی وضعیت مقررات گذاری اینترنت اشیاء در جهان نشان می دهد، درباب نهادی که مسئولیت قانونگذاری در این خصوص را برعهده دارد، دو طیف نظرات مختلف وجود دارد. بخش صنعت مخالف مداخله دولت دراین زمینه است و قوانین عمومی مانند مقررات حفاظت از داده اتحادیه اروپا را کافی می داند. اما در مقابل، گروه های مدافع حریم خصوصی و دانشگاهیان معتقدند که مقررات ویژه اینترنت اشیاء مورد نیاز است تا اعتماد عمومی و همین طور اطمینان از بازار رقابتی را ایجاد کند.
همسنجی اینترنت اشیاء در اتحادیه اروپا، چین و آمریکا
تطبیق قوانین و مقررات در اتحادیه اروپا، آمریکا و چین نشان میدهد بیشترین محدودیت های مقررات گذاری ارتباطی در اتحادیه اروپا پیش بینی شده است. در ایاالت متحده، کوشش برای جلوگیری از تنظیم قوانین غیرضروری و مقررات گذاری ایالتی غیرضروری، وجود دارد اما چین از مقررات بیشتری از آنچه در ایاالت متحده (هرچند کمتر از اتحادیه اروپا) برخوردارست.
باید توجه داشت که حجم مقررات گذاری الزاما به معنای تأثیر مقررات مختلف بر بازار اینترنت اشیاء نیست و این تأثیر را باید بر طبق متغیرهایی مانند هزینه توسعه، پیچیدگی زیرساخت فناوری و توافق های قراردادی، زمان ورود به بازار ارزیابی کرد.
در میان الزامات رگولاتوری اتحادیه اروپا، ایاالت متحده و چین، مواردی که بعنوان تأثیرگذارترین عوامل بر روی ارائه دهندگان اینترنت اشیاء شناخته شده اند، عبارتند از: حفظ حریم خصوصی، بیطرفانه بودن شبکه و عدم وجود یک نهاد انحصاری ارائه مجوز.
بنابراین پیشنهاد می شود موارد فوق بعنوان محورهای کلیدی در تنظیم مقررات اینترنت اشیاء در ایران مورد توجه سیاستگذاران و قانونگذاران قرار گیرند.
منبع: azinic.ir
این مطلب آزینیک را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط آزینیک
نظرات خوانندگان آزینیک در مورد این مطلب